سادات رضوی، حلقه وصل مشهد و پاکستان
تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۸۵۹۲۵
به گزارش قدس خراسان، عطرهای گرم و تند و لباسهایی با رنگهای گرم، چهرههایی گندمگون و چشمهایی که سیاهی و آرامش شب را به یاد میآورند و دستههای عزاداری پرشوری که در دهه پایانی صفر بیپروا در عزای علیبن موسیالرضا(ع) به سر و صورت خود میزنند، شاید اصیلترین تصویری باشد که از حضور مردم پاکستان در حرم مطهر رضوی و خیابانهای اطرافش در ذهنم نقش بسته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
« پاکستانیها جمعیت زیادی از زائران خارجی حرم مطهر امام رضا(ع) را به خود اختصاص میدهند و آنان علاقه ویژهای برای سفر به مشهد و زیارت آن امام همام دارند». اینها حرفهای بلاول بوتو زرداری وزیر امور خارجه پاکستان در سفری است که سال گذشته به مشهد داشت.
ارتباط ایران و پاکستان، ارتباطی کهن و چند هزار ساله است
عضو سابق هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در اینباره به خبرنگار قدس خراسان میگوید: فرهنگ غنی پاکستان برگرفته از آداب و رسوم گذشتگان است و همچنان مردم این کشور پایبند به اصالت خود بوده و سعی دارند با شرکت در نمایشگاههای فرهنگی اشتراکات و ظرفیتهای غنی خود را به نمایش بگذارند.
غلامرضا جلالی ادامه میدهد: ایران و پاکستان افزون بر مرز مشترک با یکدیگر از لحاظ تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم مشترکات زیادی دارند. پویایی فرهنگی میان دو کشور نمایانگر هویت اسلامی بوده که برهم نخورده و این نشاندهنده استحکام فرهنگ و مذهب میان این دو کشور است.
وی با بیان اینکه ارتباط ایران و کشور پاکستان، ارتباطاتی کهن و چند هزار ساله است که محدود به دوره جدید نمیشود، عنوان میکند: میان این دو کشور همواره تعامل، همدلی و همگرایی وجود دارد؛ اما گاهی ممکن است از این ارتباطات کهن غفلت کنیم و نتوانیم به نکات مشترک و پیشینهای که موجب تعمیق روابط فیمابین خواهد شد، توجه کنیم.
حضور ساداتی از نسل علیبن موسیالرضا(ع) در پاکستان
عضو سابق هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بخش عمدهای از اشتراکات فرهنگی ایران به ویژه مشهد با پاکستان را مربوط به موضوعات دینی و معنوی میداند و میافزاید: تعداد زیادی از سادات رضوی، تقوی و نقوی در پاکستان زندگی میکنند و در واقع همین نسبتی که با حضرت رضا(ع) دارند، علاقه و ارادت پایداری در دلهای آنها به حرم مطهر امام رضا(ع) و شهر مشهد ایجاد کرده است. قرنها این ارتباط حفظ شده و الان هم این افراد به مشهد میآیند. این مورد سبب شکلگیری موضوعات ارزشمندی شده که یکی از آنها مطالعات عرفانی بوده که میان پاکستان و ایران به ویژه مشهد همچون یک حلقه وصل درآمده است.
جلالی در ادامه به یکی از شخصیتهای عرفانی به نام معیالدین چشتی که نقش زیادی در ترویج اعتقادات عرفانی شیعی در شبه قاره هند داشته، اشاره و بیان میکند: از طریق این تعلیمات عرفانی، ارتباطات عرفانی به خصوص با رویکرد شیعی میان مشهد و پاکستان به وجود آمد. مزار این فرد گرچه در هندوستان قرار دارد؛ اما مورد وفاق هند، پاکستان و بنگلادش است و اهمیت زیادی در تاریخ زبان، ادبیات و عرفان ایران دارد.
وی با ذکر این نکته که پرداختن بیشتر به این شخصیت و اندیشههایش میتواند در تقویت اشتراکات فرهنگی فیمابین تأثیر زیادی داشته باشد، میگوید: در کنار این جریان عرفانی، جریانهای مربوط به حکمت و فلسفه وجود دارد که تقریباً به حال خود رها شده در حالی که این موضوع پیشینه زیادی در اشتراکات فرهنگی ما دارد.
این پژوهشگر حوزه فرهنگ بیان میکند: یکی از شخصیتهای پاکستان به نام «میان محمد شریف» کتابی چند جلدی با عنوان تاریخ فلسفه در اسلام دارد که اثری ارزشمند در راستای تبیین اشتراکات ایران و به ویژه مشهد با پاکستان در زمینه حکمت و فلسفه است. در مشهد هم وجود افرادی مانند مرحوم جلال آشتیانی موجب ترویج دوباره مکاتب فلسفی در سطح بینالمللی شد که این تأثیرات روی پاکستان بوده و آنها هم به این نوع مطالعات علاقهمند بودهاند و برخی چه در محافل علمی و دانشگاهی و چه حوزوی از تعالیم فلسفی این استادان استفاده کردهاند؛ اما این تعاملات و ظرفیتها در هیچ جا بازتاب پیدا نکرده و کار مشترکی هم در این زمینه صورت نگرفته است.
بازتاب اشتراکات فرهنگی در اسناد منتشر نشده
جلالی یادآور میشود: ما در کنار زیارت و بحثهای دینی، عرفانی و حکمت اسلامی، در حوزه ادبیات هم میتوانیم تعاملات گستردهتری داشته باشیم. شخصیتهای بسیار برجستهای در پاکستان مدفون هستند که منسوب به ایراناند و به ویژه از مشهد شخصیتهایی در ادوار مختلف به پاکستان رفتهاند و ساکن شدهاند که الان مقبرههایشان در آنجا قرار دارد. متأسفانه ما این پیشینههای فرهنگی را کمتر مرور میکنیم؛ اما در کتابهای خطی و در میراث مکتوب ما و در اسناد منتشر نشده این تعاملات بازتاب پیدا کرده و حسرت آن بر دل شخصیتهای فرهنگی باقی مانده است.
ساختار و نهادی برای انعکاس عناصر مولد فرهنگ نداریم
وی از نبود ساختارهایی که موجب تولید نهادهای مشترک و افزایش تعامل و آمد و شدهاست، گلایه دارد و میگوید: خیلی ازعرفای پاکستان و هند به مشهد رفت و آمد دارند؛ اما هیچ مرکزی وجود ندارد که بتوانند موقعیت خودشان را تبیین و سبب تعلق خاطر و تعامل بیشتر میان پاکستان و مشهد شوند. خیلی از شخصیتهای علمی پاکستان برای زیارت به مشهد میآیند؛ اما این سفرها و حضورها در هیچ جا رصد نمیشود و نتیجه و بازتابی ندارد. این موضوع متأسفانه در مورد سفرهای شخصیتهای علمی ما به پاکستان هم وجود دارد و نمیتواند سبب تعمیق روابط و مشترکات شود؛ چرا که ما ساختار و نهادی برای انعکاس عناصر مولد فرهنگ مانند حوزه عرفان، دین، حکمت، فلسفه و هنر اسطورهشناسی و استفاده اندیشمندان و صاحبان فکر نداریم و مراکز مشترک پژوهشی برای تعاملات بیشتر وجود ندارد. متأسفانه اینها فقط در حد حرف و حدیث بوده و در عمل اقدامی صورت نگرفته است.
عضو سابق هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به ظرفیت دانشگاههای مشهد به عنوان ظرفیتهایی برای تقویت اشتراکات این کلانشهر و پاکستان اشاره و اظهار میکند: دانشگاه فردوسی میتواند بخشی را به عنوان پاکستانشناسی داشته باشد تا همکاریهای علمی و هنری ظهور و بروز بیشتری داشته باشند.
موسیقی سنتی «قوّالی» که مضمون اشعار آن در مدح پروردگار، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است و از جاذبههای فرهنگی پاکستان به شمار میآید، موضوعی که این پژوهشگر حوزه فرهنگ ملل این طور به آن اشاره میکند: حضور برخی هنرمندان پاکستانی به خصوص قوالان در مشهد به ویژه در ایام میلاد امام رضا(ع) با استقبال گرم مشهدیها روبهرو شده است. همچنین جشنوارههای طبخ غذا و خوراک و پوشاک در مشهد بیشتر شود تا در نهایت با مطالعه درباره سبک زندگی، فرهنگ این کشور بیشتر شناسانده شده و رابطههای ما را تبدیل به روابطی معنادار و تأثیرگذار کند.
زیارتگاه بیبیان پاکدامن در لاهور پاکستان
جلالی با تأکید بر وجود میراث تاریخی و تمدنی مشترک با پاکستان میگوید: در لاهور پاکستان زیارتگاه بیبیان پاکدامن را داریم که این افراد به عنوان دختران امیرالمؤمنین(ع) و خاندان علویان و ائمه اطهار(ع) معرفی میشوند. این زیارتگاه یکی از مراکز مهم شیعی بوده؛ ولی در مشهد هیچ معرفی از آنجا صورت نگرفته است.
با استناد به آماری همچون سفر سالانه حدود ۷۰۰هزار پاکستانی به مشهد و سکونت حدود ۵هزار نفر از آنان در این کلانشهر، می توان گفت پاکستان با ۲۰۰ میلیون جمعیتی که ۲۰ درصد آن را شیعیان تشکیل می دهند، یکی از بزرگ ترین بازارهای هدف گردشگری مذهبی مشهد است. با این حال نمود ظاهری چندانی نمی توان از حضور این خیل عظیم همسایگان خارجی در مشهد دید. رکودی که حتی با انعقاد پیمان خواهرخواندگی مشهد با دو شهر مهم کراچی و لاهور هم برطرف نشد. اشکال کار کجاست؟
عضو سابق هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این پرسش بیان میکند: پیش از آنکه مواردی مثل خواهرخواندگیها را با هر شهر پیگیری کنیم باید یک سری از رویدادها مانند همایشها در مراکز علمی فرهنگی و مردمی برگزار شود تا پیشزمینه را برای آشنایی با ابعاد مشترک شهر مشهد با آن شهرها ایجاد کند. از طرفی ما یکدست و هماهنگ عمل نمیکنیم و بر خلاف تمام زحماتی که برای انعقاد این قراردادها و پیمانها کشیده شده، یک حرف یا رفتار متفاوت از سوی مسئولی دیگر، زحمات را بر باد میدهد. پس ابتدا باید پیش از هر انعقاد قراردادی، موضع خودمان در داخل هماهنگ و همراستا شود و پس از آن، یک کار تمدنی فاخر انجام دهیم.
خبرنگار: معصومه مؤمنیان
معصومه مؤمنیانمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اشتراکات فرهنگی پاکستان آداب و رسوم حرم امام رضا ع اشتراکات فرهنگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۸۵۹۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یکی از رسالتهای «مهر» روایت الگوهای موفق حلقههای میانی است
به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی رحمتی پنجشنبه در دیدار با اعضای نهضت اجتماعی جوانان استان فارس ابتدا پس از معرفی گروه رسانهای مهر بیان کرد: یکی از رسالتها و رویکردهای گروه رسانهای مهر معرفی کنشگران فرهنگی و اجتماعی و به فعلیت رساندن ظرفیتهای مردمی و حلقههای میانی از طریق ظرفیتها و رسانههای در اختیار این مجموعه است.
مدیرعامل گروه رسانهای مهر خاطرنشان کرد: در خبرگزاری مهر بنا داریم با الگونمایی صحیح، فضا و محفلی برای روایت الگوهای موفق حلقههای میانی و گروههای فعال و کنشگران مردمی در موضوعات، محورها و عرصههای مختلف فرهنگی و اجتماعی مهیا کنیم.
وی افزود: در این رویکرد علاوه بر کنشگری در پی انتقال دانش و تجربه الگوها به دیگر ظرفیتهای مردمی هستیم یا به عبارتی به دنبال تجربهنگاری و انتقال تجارب با هدف به میدان آوردن ظرفیتهای مردمی هستیم تا با تکثیر این الگوها به حل مساله برسیم که این توجه به مردم و حلقههای میانی مورد تاکید امام راحل و رهبر معظم انقلاب بوده و در شعار امسال نیز متبلور است.
مدیرعامل خبرگزاری مهر با بیان اینکه ما در حوزه کنشگری علاوه بر کنش و عمل نیازمند تحلیل و ایده و پرداختن به مبانی نظری نیز هستیم گفت: در حوزه مسائل فرهنگی و اجتماعی با کمبود تحلیلگر و نویسنده شاخص برای ارائه مبانی نظری مواجه هستیم که بتواند در حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی بنویسد یا به تبیین مسائل فرهنگی مثل حجاب و عفاف بپردازد و بر آگاهی جامعه بیفزاید و در این زمینه نیز باید به سمت شناسایی تحلیلگران، نویسندگان و افراد صاحب فکر و ارائه دیدگاههای آنان به جامعه هدف برویم.
در ادامه این نشست مسؤول نهضت اجتماعی جوانان استان فارس گفت: این تشکل در ۳۸ شهرستان رابط دارد و اساس تشکیل و فعالیت آن تأکیدات امام راحل مبنی بر تأثیر حضور و نقش مردم و همچنین بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر حضور مردم و حلقههای میانی و مردمیسازی امور در بیانیه گام دوم انقلاب بود.
شمشاد محبی گفت: ارتباطگیری با افراد خیر و کارآفرین جهت کمک به مردم در گام اول و جبههسازی در گام دوم موردنظر ما بود و سپس به تکثیر این حرکت در نقاط مختلف پرداختیم.
محبی افزود: شبکهسازی با هدف شناسایی ظرفیتهای شهرستانهای مختلف در موضوعاتی مثل خیریهها، صندوقهای قرضالحسنه، حمایت از دامداران و کشاورزان، حمایت از کسب و کارهای خرد و خانگی، کاهش آسیبهای فردی و اجتماعی از جمله طلاق، خودکشی، اعتیاد و …، ارائه خدمات اجتماعی، عمرانی، نهضت محیط زیست، درختکاری، مبارزه با آفات و ترویج فرهنگ طبیعت پاک از دیگر گامهایی است که در این مسیر برداشتهایم.
وی گفت: فعالیت اعضا بر چند محور شناخت صحنه، داشتن جهتگیری مشخص به سمت تمدن اسلامی، امید آفرینی و جهاد تبیین بنا شده و تاکنون اقدامات زیادی نیز انجام دادهایم که نیاز به انعکاس و معرفی دارد.
در ادامه جلسه دیگر اعضا از جمله بهروز صادقی مسؤول نهضت اجتماعی جوانان عشایر استان فارس، حمیدرضا مکارمنیا مسؤول شاخه فیروزآباد این نهضت، هدایتیزاده از فیروزآباد، امیرحسین پورعلی، فروزان از بختگان، موسوی از اقلید، نصیری از آباده، اللهیاری از سپیدان، سید محسن انصاری از بیضا نیز به بیان الگوهای خود در حوزههای مختلف پرداختند و در کنار انعکاس مشکلات پیش رو، راهکارها و الگوهایی ارائه دادند.
کد خبر 6088809